İshal Neden Olur? İshal Nasıl Geçer? İshal Ne İyi Gelir?

İshal neden olur? Merak edenler mutlaka çoğunluktadır. Özellikle yaz aylarında oldukça sık görülen bir rahatsızlıktır diyebiliriz ishal için. İshal genellikle yediğimiz veya içtiğimiz besinlerden dolayı oluşur. Bizlerde bu yazımızda ishal neden olur? İshal nasıl geçer? İshal ne iyi gelir? Gibi soruların cevaplarını sizler için araştırıp kaleme aldık.

İshalin çok sık rastlandığı durumlar genellikle gıda zehirlenmeleri, beslenme bozuklukları, viral hastalıklar gibi bazı durumlardan dolayı ishal olunur. İshal vücudun yaşadığı duruma göre kimi zaman hafif kimi zaman şiddetli olarak seyredebilir. İshalin oluşma sebebi genellikle vücudun bazı besinleri ememediğinden dolayı oluşur.

İshal Neden Olur?

İshal neden olur sorusunun aslında kısa olarak açıklamak gerekirse genellikle bağırsak gribi diye adlandırdığımız ve bağırsaklarda oluşan bir virüs sebep olmaktadır. İshale yaygın olan nedenler ise bazı gıdaların açmış olduğu alerjik durumlar, enfeksiyon, antibiyotik kullanımları, aşırı besin kullanımları gibi durumlar genellikle ishale neden olan rahatsızlıklardır. İshal genellikle kısa sürsede kimi zaman bu süreç uzayabilmektedir. Uzun süren ishallerde doktora başvurmak gerekmektedir.

İshal Belirtileri Nelerdir?

Günde ortama 3 veya daha fazla sulu dışkılama durumu ishal olarak kabul edilir. İshalin en büyük belirtileri arasında cıvık ve sulu dışkılama, sürekli tuvalete çıkma, tuvaleti tutamama, kusma ve bulantı, halsizlik ve karın bölgesinde ağrı ve şişkinlik gelir. En sık görülen ishal belirtileri ise aşağıdaki gibidir.

• Karında şişkinlik ve gaz
• Sıvı dışkılama
• Fazla tuvalete çıkma
• Susuzluk
• Kusma ve bulantı
• Ani ateş yükselmesi
• Halsizlik

Yukardaki ishal belirtileri ishalin şiddetine göre değişiklik gösterebilir.

İshal Ne İyi Gelir?

İshal teşhisi konan kişiler beslenmelerine çok dikkat etmeleri gerekmektedir. İshal vücutta sıvı kaybına neden olmaktadır. Gün içerisinde en az 2 veya 3 litre ishal olan kişilerin su veya sıvı gıdalar tüketmesi gerekmektedir. Katı gıdalardan bazıları da ishale karşı oldukça etkilidirler.

İshal olunması durumunda tüketilmesi gereken katı gıdaları sayacak olursak muz, patates, meyve suları gibi potasyumu yüksek, tuzlu kraker, undan yapılan ekmek, tost, makarna, beyaz pirinç lapası ve irmik gibi tahıllar, elma püresi, havuç, iyi pişirilmiş yağsız tavuk, balık ve et içerdiği besin değerleri nedeniyle ishale iyi gelen besinlerdir.

İshal Nasıl Tedavi Edilir?

İshal tedavisinde yapılması gerekenlerin başında ilk olarak vücudun kaybettiği suyun tekrar yerine kazandırılması olmaktır. Çocuklar yetişkinlere göre ishali daha hafif ve orta şiddetli atlatırlar. Bu durumu ev ortamında tedavi edilmesi mümkündür. İshal için öncelikle alınması gereken önlemler vardır. Bu önlemleri şöyle sıralayabiliriz.

Hafif ishalde kusma ve ateş olmayan durumlarda bol su tüketerek ishale iyi gelmektedir. Bebeklerde görülen ishalde anne sütünün bol verilmesi bebekler için oldukça önemlidir.

Orta derecedeki ishalde susuzluk kendini oldukça belli etmeye başlamıştır. Çocuklar da bu durumla karşılaşıldığında eczaneden ishal kesen ilaçlar alınıp 6 aydan büyük bebeklere verilebilir.

İleri dereceli ishalde mutlaka doktora gidilmelidir. Bu ishal türü nadiren de olsa kanlı ishal durumu olabilir. Uzun süre devam edilmesi durumunda uzman bir doktora başvurulmalıdır.

Su Gibi İshal Neden Olur?

Su gibi ishal, bağırsak hareketlerinin normalden daha sık, sulu ve cıvık olması durumudur. Su gibi ishalin en yaygın nedenleri bakteri, virüs ve parazit enfeksiyonlarıdır. Bu enfeksiyonlar genellikle yediğimiz veya içtiğimiz besinlerden, sudan veya tuvalet hijyeninden kaynaklanır. Su gibi ishal ayrıca bazı bağırsak hastalıkları veya bozukluklarına da işarettir. Örneğin, çölyak hastalığı, Crohn hastalığı, bağırsak sendromu, ülseratif kolit veya kronik pankreatit gibi hastalıklarda uzun süren ishal görülmektedir.

Su gibi ishalin tedavisi, nedenine ve şiddetine bağlıdır. Genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden geçer ve özel bir tedavi gerektirmez. Ancak bazen doktora başvurmak ve ilaç kullanmak gerekebilir. Su gibi ishalde en önemli nokta, vücuttaki sıvı kaybını önlemek veya telafi etmektir. Bu nedenle bol su içmek, tuzlu çorba veya maden suyu tüketmek faydalı olmaktadır. Ayrıca patates püresi, pirinç lapası, yoğurt, muz, elma rendesi gibi yumuşak ve lifli gıdalar da ishali kesmeye yardımcı olmaktadır. Baharatlı, yağlı, kızartma veya süt ürünleri gibi gıdalardan ise kaçınmak gerekir.

Su gibi ishalin belirtileri şunlardır:

• Günde üçten fazla sulu veya cıvık dışkılama
• Sürekli tuvalete gitme ihtiyacı veya tutamama
• Karın ağrısı, şişkinlik veya gaz
• Mide bulantısı veya kusma
• Ateş, halsizlik veya baş dönmesi
• Ağızda kuruluk, susuzluk hissi veya idrar miktarında azalma

Eğer bu belirtilerden biri veya birkaçı varsa ve ishal iki haftadan uzun sürüyorsa, mutlaka doktora görünmek gerekir. Ayrıca dışkıda kan, iltihap veya irin varsa, şiddetli karın ağrısı veya yüksek ateş varsa da acil olarak doktora başvurmak gerekir. 

İshal Yapan Yiyecek ve İçecekler

İshal, enfeksiyon veya alerjik durumlar dışında kullandığımız yiyecekler ve içeceklerden dolayı ishal olma durumumuz vardır. Bu yiyecekleri ve icecekleri tuketirken daha dikkatli olmamız gerekir. İşte ishal yapan yiyecekler ve içecekler.

• Kahve türleri ve kahveli gıdalar
• Sarımsak soğan
• Acı biber
• Süt ürünleri
• Yeşil sebzeler
• Kızartma türleri
• Baharatlı yemekler
• Fastt food yiyecekler
• Kavun karpuz
• Alkollü içecekler

Sağlıklı beslenme konusunda yukarıdaki yiyecekler ve içecekler tüketiminde daha dikkatli olunması gerektiğini unutmamalıyız.

İshal Nasıl Önlenir?

İshal virüslerden kaynaklanıyor ise her gün düzenli olarak ellerin yıkanması gerekmektedir. Bu yıkama bol sabunlu ve köpüklü olmalıdır ki inatçı mikropları temizlemek oldukça kolay değildir. Yemek yaparken ve yiyecek hazırlarken kullandığınız sebzeler meyveler ve öncesinde eller yıkanmalıdır. El temizliğine oldukça önem verilmelidir. Genellikle vücudumuza giren virüs ve mikroplar ellerimiz aracılığı ile girmektedir.

Elleri yıkarken bol köpüklü olmasına ve en az 30 saniye boyunca yıkamalıyız. Bu süre zarfında eller iyice ovularak yılama işlemi yapılmalıdır. El yıkamanın mümkün olmadığı durumlarda ise alkol oranı yüksek el t ve dezenfektanlar kullanılmalıdır. Çocuklarda gerçekleşen viral ishal diye adlandırdığımız durumdan bazı aşılar sayesinde korunmak mümkün hale gelmiştir.

Yemeklerin pişme dereceleri iyi seçilmelidir. Özellikle iyi pişmiş yemekler tüketilmelidir. Çiğ ve az pişmiş süt ve süt ürünlerinin ishal yapma durumu oldukça yüksektir. Bol miktarda sıvı tüketilmelidir. Su, maden suyu gibi içecekler ishal önlemede oldukça faydalıdır.

İshalde Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

İshal özellikle yaz aylarında daha sık karşılaştığımız bir rahatsızlıktır. Kimi zaman uzun sürer ve kimi zaman kısa sürmesiyle iyileşme gösterir. Peki yetişkin insanlarda ishal durumunda hangi durumlarda doktora başvurmalıyız?

• İshal uzun suredir geçmiyor ve çok direnç gösteriyorsa.
• Dışkı çok kötü kokuyorsa.
• Dışkı rengi siyah yada kanlı ise.
• Bir gün boyunca ateş düşmüyorsa.
• İdrar rengi oldukça koyu renkte ise.
• Aşırı bir şekilde bunaltı ve kusma var ise.
• Yurtdışı seyahatinde ishale yakalanmış iseniz.

Çocuk Ve Bebeklerde:

• İshal olan bebek 2 aydan küçük ise.
• Böbrek rahatsızlığı gibi hastalığı var ise.
• Sürekli kusma durumu var ise.
• Beslenmesinde düşme varsa.

Yukardaki belirtiler yetişkinler ve çocuklar ve bebeklerde görülmesi durumunda hemen doktora başvurulması gerekir.

İshal Hakkında Sık Sorulan Sorular

• Geçmeyen İshale Ne İyi Gelir?

Geçmeyen ishaller genellikle 4 hafta kadar sürebilmektedir. Böyle uzun suren ishallerin altında farklı bir hastalık aranacağı için uzman bir doktora başvurulmalıdır.

• Su Gibi İshal Neden Olur?

Su gibi ishal olmanın başlıca nedenlerinden biri bağırsakların içinde bulunun sıvı emilemediğinden gerçekleşir. Vücuttaki sıvı kaybı yaşanacağından dolayı bol sıvı tüketilmelidir.

• Bebeklerde İshal Nasıl Geçer?

Bebekler ishale çok sık yakalanmazlar. İshal oldukları durumda emzirme döneminde iseler bol bol anne sütü verilmelidir. Bunun haricinde bebeklere hiç bir tedavi uygulanmamalıdır.

• İshal Kaç Gün Sürer?

İshal ortalama 3 veya 6 gün içinde düzelmektedir. 15 günden fazla sürern ishallerde genellikle enfeksiyon veya alerjik durumlardan kaynaklanmaktadır. 10 günden fazla süren ishallerde bir uzman doktora gidilmelidir.

• Su İçmek İshale İyi Gelir Mi?

İshal olan bir kişi bol sıvı kaybeder. İshal olunan dönemde ortama günde 2 ve 3 litre arası su veya sıvı tüketilmelidirki susuz kalınan bu dönemde diğer organların zarar görmesi önlenmiş olunur.

• İshal İçin Eczaneden Ne Alınır?

İshal olma durumunda eczanelerde reçetesiz olarak ishali kesen ilaçlar satın alınabilir. Bu ilaçlar Lopermid, lomotil, imodium adında ilaçlardır. Bu ilaçlar hafif ishallerde kullanılabilir. Bu ilaçları yüksek derecede ishal olma durumunda kullanılmamalıdır.